เสียงเสียดสีแบบไม่มีเสียง

เสียงเสียดสีแบบไม่มีเสียง
ตʃ
ʧ
หมายเลข IPA	103 134
ตัวอย่างเสียง
แหล่งที่มา · ความช่วยเหลือ
การเข้ารหัส
เอนทิตี้(ทศนิยม)	t​͡​ʃ
ยูนิโค้ด(เลขฐานสิบหก)	ยู+0074 ยู+0361 ยู+0283
เอ็กซ์-แซมปา	tS or t_rS
ภาพ

เสียงเสียดสีเพดานปาก-ถุงลมแบบไม่มีเสียงหรือเสียงเสียดสีหลังถุงลมแบบไม่มีเสียง เป็น เสียงพยัญชนะชนิดหนึ่งที่ใช้ในภาษาพูด บางภาษา เสียงนี้ ถอดเสียงเป็นอักษรสากลว่า ⟨ t͡ʃ  ⟩, ⟨ t͜ʃ  ⟩ ⟨ tʃ  ⟩ (เดิมเรียกว่า ligature ⟨ ʧ  ⟩) หรือในการถอดเสียงแบบกว้างๆ จะเป็น ⟨ c ⟩ เสียงเสียดสีนี้มีสัญลักษณ์เฉพาะคือU+02A7 ʧ อักษรละตินตัวเล็ก TESH DIGRAPHซึ่งได้รับการยกเลิกโดย International Phonetic Association แต่ยังคงใช้อยู่ ทางเลือกอื่นที่ใช้กันทั่วไปในประเพณีอเมริกันคือ⟨č⟩ซึ่งผู้พูดภาษาอังกฤษคุ้นเคยกับเสียง "ch" ในคำว่า "chip"

ในอดีต เสียงนี้มักมาจากเสียงหยุดเพดานอ่อนที่ไม่มีเสียง /k/ (เช่นในภาษาอังกฤษ churchใน ภาษา อาหรับอ่าวภาษาสลาฟภาษาอินโด-อิหร่านและภาษาโรแมนซ์ ) หรือเสียงหยุด แบบทันตกรรม /t/ ที่ไม่มีเสียง โดยใช้วิธีทำให้เพดานอ่อนลง โดยเฉพาะถัดจากสระหน้า (เช่นในภาษาอังกฤษในภาษาอัมฮาริกโปรตุเกสและสำเนียงอียิปต์ บาง สำเนียง เป็นต้น)

ลักษณะเด่นของโพรงจมูกรูปโดมไร้เสียง:

• ลักษณะการออกเสียงคือมีเสียงเสียดสีเสียด ซึ่งหมายถึง การหยุดการไหลของอากาศโดยสิ้นเชิงก่อน จากนั้นใช้ลิ้นดันอากาศไปที่ขอบฟันที่แหลม ทำให้เกิดความปั่นป่วน ที่มีความถี่ สูง
• ตำแหน่งในการออกเสียงคือเพดานปาก-ถุงลมนั่นคือเพดานปาก รูปโดม ( เพดาน บาง ) ซึ่งหมายความว่า มีการออกเสียงโดยให้ใบลิ้นอยู่หลังสันถุงลมและส่วนหน้าของลิ้นห่อหุ้ม ("เพดานปาก") ที่เพดาน
• เสียงของ ภาษานี้ ไม่มีเสียงพูด ซึ่งหมายความว่าเสียงนี้เกิดขึ้นโดยปราศจากการสั่นสะเทือนของสายเสียง ในบางภาษา สายเสียงจะแยกออกจากกันอย่างแข็งขัน ดังนั้นจึงไม่มีเสียงพูดอยู่เสมอ ในขณะที่ภาษาอื่น สายเสียงจะหลวม ดังนั้นจึงสามารถรับเสียงจากเสียงข้างเคียงได้
• เป็นพยัญชนะในช่องปากคือ ให้มีอากาศออกได้ทางปากเท่านั้น
• เป็นพยัญชนะกลางซึ่งหมายความว่า เกิดขึ้นโดยการส่งกระแสลมไปตามกึ่งกลางลิ้น แทนที่จะไปทางด้านข้าง
• กลไกการไหลเวียนของ ลม เป็นแบบปอดซึ่งหมายความว่ามีการเคลื่อนไหวโดยการดันลมโดยใช้กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงและกล้ามเนื้อหน้าท้อง เท่านั้น เช่นเดียวกับเสียงส่วนใหญ่

ภาษา จีนกลางรัสเซียญี่ปุ่นเกาหลีมองโกเลียโปแลนด์คาตาลันและไทยมีเสียงสระ-เพดานปากแบบไม่มีเสียง/t͡ɕ/ ซึ่งในทางเทคนิคแล้วจะเรียกว่าเสียงสระหลังถุงลม แต่การใช้ /t͡ʃ/ นั้นมีความแม่นยำน้อย กว่า

มี อักขระ Unicode หลายตัว ตามไดกราฟเทช (ʧ) ดังนี้

• U+107AE 𐞮 MODIFIER LETTER SMALL TESH DIGRAPHเป็นตัวอักษรยกกำลัง IPA ^[16]
• U+1DF17 𝼗 ไดกราฟอักษรละตินเล็ก TESH พร้อมตะขอเพดานปากใช้ในการถอดเสียงแบบสัทศาสตร์^{[17] [18]}
• U+1DF1C 𝼜 อักษรละตินพิมพ์เล็ก TESH พร้อมตะขอแบบ RETROFLEXถูกใช้ในคำอธิบายสัทศาสตร์ของภาษาโปแลนด์^[19]

• ลักษณะการแสดงออกคือการเสียดสีซึ่งหมายความว่า เกิดจากการหยุดการไหลของอากาศทั้งหมดก่อน จากนั้นจึงปล่อยให้อากาศไหลผ่านช่องที่แคบตรงจุดที่แสดงการแสดงออก ทำให้เกิดความปั่นป่วน
• ตำแหน่งการเปล่งเสียงคือหลังลิ้นซึ่งหมายความว่า มีเปล่งเสียงที่ปลายลิ้นหรือแผ่นลิ้นอยู่หลังสันลิ้น
• เสียงของ ภาษานี้ ไม่มีเสียงพูด ซึ่งหมายความว่าเสียงนี้เกิดขึ้นโดยปราศจากการสั่นสะเทือนของสายเสียง ในบางภาษา สายเสียงจะแยกออกจากกันอย่างแข็งขัน ดังนั้นจึงไม่มีเสียงพูดอยู่เสมอ ในขณะที่ภาษาอื่น สายเสียงจะหลวม ดังนั้นจึงสามารถรับเสียงจากเสียงข้างเคียงได้
• เป็นพยัญชนะในช่องปากคือ ให้มีอากาศออกได้ทางปากเท่านั้น
• เป็นพยัญชนะกลางซึ่งหมายความว่า เกิดขึ้นโดยการส่งกระแสลมไปตามกึ่งกลางลิ้น แทนที่จะไปทางด้านข้าง
• กลไกการไหลเวียนของ ลม เป็นแบบปอดซึ่งหมายความว่ามีการเคลื่อนไหวโดยการดันลมโดยใช้กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงและกล้ามเนื้อหน้าท้อง เท่านั้น เช่นเดียวกับเสียงส่วนใหญ่

• รายชื่อภาษาที่มี [t̠ʃ] บนPHOIBLE