Code van Hammurabi
Coördinaten : 48°51′40.13″N 2°20′16.9″E / 48.8611472°N 2.338028°O
Code van Hammurabi | |
---|---|
![]() De Louvre-stèle | |
Gemaakt | C. 1792-1750 BC ( midden chronologie ) |
Plaats |
|
auteur(s) | Koning Hammurabi van Babylon |
Mediatype | Basalt of dioriet stele |
Onderwerp | wet, gerechtigheid |
Doel | Bediscussieerd: wetgeving , wetsrapport of jurisprudentie |
Hele tekst | |
![]() |
Het Wetboek van Hammurabi is een Babylonische wettekst samengesteld c. 1755-1750 v.Chr. Het is de langste, best georganiseerde en best bewaarde juridische tekst uit het oude Nabije Oosten . Het is geschreven in het Oud-Babylonische dialect van het Akkadisch , naar verluidt door Hammurabi , de zesde koning van de Eerste Dynastie van Babylon . De primaire kopie van de tekst is gegraveerd op een basalt- of diorietstele van 2,25 m (7 ft 4+1 ⁄ 2 inch) lang. De stele werd ontdekt in 1901, op de plaats van Susa in het huidige Iran, waar het zeshonderd jaar na zijn oprichting als buit was ingenomen. De tekst zelf werd meer dan een millennium gekopieerd en bestudeerd door Mesopotamische schriftgeleerden. De stele bevindt zich nu in het Louvre Museum .
De bovenkant van de stèle is voorzien van een afbeelding in reliëf van Hammurabi met Shamash , de Babylonische zonnegod en god van gerechtigheid. Onder het reliëf bevinden zich ongeveer 4.130 regels spijkerschrifttekst : een vijfde bevat een proloog en epiloog in poëtische stijl, terwijl de overige vier vijfde bevat wat in het algemeen de wetten worden genoemd. In de proloog beweert Hammurabi zijn heerschappij te hebben gekregen van de goden "om te voorkomen dat de sterken de zwakken onderdrukken". De wetten zijn casuïstisch , uitgedrukt als "als ... dan" voorwaardelijke zinnen . Hun reikwijdte is breed, met inbegrip van bijvoorbeeld strafrecht , familierecht , goederenrechten handelsrecht .
Moderne geleerden reageerden met bewondering op de Code, op de waargenomen eerlijkheid en respect voor de rechtsstaat , en op de complexiteit van de Oud-Babylonische samenleving. Er was ook veel discussie over de invloed ervan op de Mozaïsche wet . Geleerden identificeerden snel lex talionis , het "oog om oog"-principe, als de basis voor de twee collecties. Het debat tussen Assyriologen heeft zich sindsdien gecentreerd rond verschillende aspecten van de Code: het doel, de onderliggende principes, de taal en de relatie met eerdere en latere wetsverzamelingen.
Ondanks de onzekerheid over deze kwesties, wordt Hammurabi buiten de Assyriologie beschouwd als een belangrijke figuur in de geschiedenis van het recht, en het document als een echt wetboek. Het Amerikaanse Capitool heeft een reliëfportret van Hammurabi naast dat van andere wetgevers, en er zijn replica's van de stele in tal van instellingen, waaronder het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York City en het Pergamon Museum in Berlijn .
Achtergrond
Hammurabi
Hammurabi (of Hammurapi), de zesde koning van de Amorieten Eerste Dynastie van Babylon , regeerde van 1792 tot 1750 v.Chr. ( midden chronologie ). Hij verzekerde zich van Babylonische dominantie over de Mesopotamische vlakte door middel van militaire bekwaamheid, diplomatie en verraad. Toen Hammurabi de troon van zijn vader Sin-Muballit erfde , [1] had Babylon weinig plaatselijke macht; de lokale hegemon was Rim-Sin van Larsa . Hammurabi wachtte tot Rim-Sin oud werd en veroverde toen zijn gebied in één snelle campagne, zijn organisatie intact latend. [2] Later verraadde Hammurabi bondgenoten in Eshnunna , Elam, en Mari om hun territorium te veroveren. [3]
Hammurabi had een agressief buitenlands beleid, maar zijn brieven suggereren dat hij bezorgd was om het welzijn van zijn vele onderdanen en geïnteresseerd was in recht en gerechtigheid. [4] Hij liet omvangrijke bouwwerken uitvoeren en in zijn brieven presenteert hij zich vaak als de herder van zijn volk. [5] Rechtvaardigheid is ook een thema van de proloog van de Code, [6] en "het woord dat vertaald is met 'rechtvaardigheid' [ ešērum ] ... is er een waarvan de wortel zowel in de proloog als in de epiloog loopt". [7]
Eerdere wetscollecties
Hoewel Hammurabi's Wetboek de eerste Mesopotamische wetverzameling was die werd ontdekt, was het niet de eerste die werd geschreven; verschillende eerdere collecties overleven. Deze verzamelingen zijn geschreven in het Sumerisch en Akkadisch . Ze beweren ook te zijn geschreven door heersers. Er waren vrijwel zeker meer van dergelijke verzamelingen, aangezien verklaringen van andere heersers suggereren dat de gewoonte wijdverbreid was. [8] De overeenkomsten tussen deze rechtscollecties maken het verleidelijk om uit te gaan van een consistent onderliggend rechtssysteem. [8] Net als bij het Wetboek van Hammurabi is het echter moeilijk om het doel en de onderliggende rechtssystemen van deze eerdere collecties te interpreteren, waardoor veel geleerden zich afvragen of dit moet worden geprobeerd. [9]Bestaande collecties zijn onder meer:
- De Code van Ur-Nammu van Ur .
- De code van Lipit-Ishtar van Isin .
- De wetten van Eshnunna (geschreven door Bilalama of door Dadusha ).
- Een andere verzameling, die Martha Roth de "Wetten van X" noemt [10] maar die eenvoudigweg het einde kan zijn van het Wetboek van Ur-Nammu. [11]
Daarnaast zijn er duizenden documenten uit de rechtspraktijk, van voor en tijdens de Oud-Babylonische periode. Deze documenten omvatten contracten, gerechtelijke uitspraken, brieven over rechtszaken en hervormingsdocumenten zoals die van Urukagina , koning van Lagash in het midden van het derde millennium voor Christus, wiens hervormingen corruptie bestreed. Mesopotamië heeft het meest uitgebreide nog bestaande juridische corpus van vóór de Digest van Justinianus , zelfs vergeleken met die uit het oude Griekenland en Rome . [12]
Kopieën
Louvrestele
Het eerste exemplaar van de gevonden tekst, en nog steeds het meest complete, bevindt zich op een 2,25 m (7 ft 4+1 ⁄ 2 in) stele . De stele wordt nu weergegeven op de begane grond van het Louvre , in kamer 227 van de Richelieu-vleugel. [13] Geleerden zijn verdeeld over het materiaal van de stele. Sommigen, waaronder het Louvre en Martha Roth, hebben verklaard dat het basalt is . [14] Anderen, waaronder Marc Van De Mieroop en pater Jean-Vincent Scheil - de Franse dominicaan en assyrioloog die de editio princeps van de Code schreef - [15] hebben echter verklaard dat het dioriet is . [16] Bovenaan staat een afbeelding van Hammurabi met Shamash , de Babyloniërzonnegod en god van gerechtigheid. Onder de afbeelding staan ongeveer 4.130 regels spijkerschrifttekst : een vijfde bevat een proloog en een epiloog, terwijl de overige vier vijfde bevat wat over het algemeen de wetten worden genoemd. [17] Onderaan zijn in de oudheid zeven kolommen van de wetten, elk met meer dan tachtig regels, gepolijst en uitgewist. [18] De stele werd in drie grote fragmenten gevonden en gereconstrueerd. [19] Het is 225 cm (7 ft 4+1 / 2 inch) hoog, met een omtrek van 165 cm (5 ft 5 inch) aan de top en 190 cm (6 ft 3 inch) aan de basis. [19] Hammurabi's afbeelding is65 cm (2 ft 1+1 ⁄ 2 inch) hoog en60 cm (1 ft 11 . )+1 ⁄ 2 inch) breed. [19]
De stele van het Louvre werd gevonden op de plaats van de oude Elamitische stad Susa . Susa ligt in de hedendaagse provincie Khuzestan , Iran (Perzië op het moment van opgraving). De stele werd opgegraven door de Franse archeologische missie onder leiding van Jacques de Morgan . [20] Pater Jean-Vincent Scheil publiceerde het eerste rapport in het vierde deel van de rapporten van de delegatie naar Perzië ( Mémoires de la Délégation en Perse ). Volgens Scheil werden de fragmenten van de stèle gevonden op de tell van de Akropolis van Susa ( l'Acropole de Suse ), tussen december 1901 en januari 1902.[19] De weinige, grote fragmenten maakten de montage gemakkelijk. [19]
Scheil veronderstelde dat de stele door de Elamitische koning Shutruk-Nakhunte naar Susa was gebracht en dat hij opdracht had gegeven tot het wissen van verschillende kolommen met wetten om zijn legende daar te schrijven. [19] Roth suggereert dat de stele als buit werd meegenomen uit Sippar, [21] waar Hammurabi woonde tegen het einde van zijn regering. [22]
Andere exemplaren
Fragmenten van een tweede en mogelijk derde stele waarop de Code werd vastgelegd, werden samen met de Louvre-stele in Susa gevonden. [23] Er zijn meer dan vijftig manuscripten bekend die de wetten bevatten. Ze werden niet alleen in Susa gevonden, maar ook in Babylon, Nineve , Assur , Borsippa , Nippur , Sippar , Ur, Larsa en meer. [24] Kopieën werden gemaakt tijdens het bewind van Hammurabi, en ook daarna, aangezien de tekst een onderdeel werd van het leerplan van de schriftgeleerden. [25] Er zijn kopieën gevonden die dateren van duizend jaar na de oprichting van de stele, [18] en een catalogus uit de bibliotheek van de Neo-Assyrische koningAshurbanipal (685-631 voor Christus) geeft een kopie van de "arresten van Hammurabi". [26] De extra exemplaren vullen het grootste deel van de originele tekst van de stele in, inclusief een groot deel van het gewiste gedeelte. [18]
Vroege beurs
De editio princeps van de Code werd gepubliceerd door pater Jean-Vincent Scheil in 1902, [15] in het vierde deel van de rapporten van de delegatie naar Perzië ( Mémoires de la Délégation en Perse ). Na een korte introductie met details van de opgraving [27] gaf Scheil een transliteratie en een vrije vertaling in het Frans [28] en een selectie van afbeeldingen. [29] Uitgaven in andere talen volgden snel: in het Duits door Hugo Winckler in 1902, [30] in het Engels door CHW Johns in 1903, [31] en in het Italiaans door Pietro Bonfante, ook in 1903. [32]
Toen het in 1902 werd ontdekt, werd aangenomen dat de Code de vroegste Mesopotamische wetverzameling was - het boek van CHW Johns uit 1903 heette bijvoorbeeld The Oldest Code of Laws in the World . [31] De Engelse schrijver HG Wells nam Hammurabi op in het eerste deel van The Outline of History , en ook voor Wells was de Code "het vroegst bekende wetboek". [33] Echter, drie eerdere collecties werden later ontdekt: het Wetboek van Lipit-Ishtar in 1947, de Wetten van Eshnunna in 1948 en het Wetboek van Ur-Nammu in 1952. [34] Vroege commentatoren dateerden Hammurabi en de stele tot de 23e eeuw voor Christus. [35] Dit is echter een eerdere schatting dan zelfs de "ultralange chronologie " zou ondersteunen. De Code werd opgesteld tegen het einde van Hammurabi's regering. [36] Dit werd gedeeltelijk afgeleid uit de lijst van zijn prestaties in de proloog. [37]
Scheil enthousiast over het belang en de waargenomen eerlijkheid van de stele en noemde het "een moreel en politiek meesterwerk". [19] CHW Johns noemde het "een van de belangrijkste monumenten in de geschiedenis van de mensheid". [38] Hij merkte op dat "er veel humanitaire clausules zijn en veel bescherming wordt gegeven aan de zwakken en de hulpelozen", [39] en prees zelfs een "prachtige moderniteit van geest". [40] John Dyneley Prince noemde de ontdekking van de Code "de belangrijkste gebeurtenis die heeft plaatsgevonden in de ontwikkeling van de assyriologische wetenschap sinds de dagen van Rawlinson en Layard ". [41] Charles Francis Horneprees de "wijze wetgever" en zijn "gevierde code". [42] James Henry Breasted nam nota van de "rechtvaardigheid van de Code aan de weduwe, de wees en de armen", maar merkte op dat het "ook veel van de oude en naïeve ideeën over rechtvaardigheid toelaat". [43] Commentatoren prezen de geavanceerde samenleving die volgens hen door de Code werd belichaamd. [44] Verscheidene kozen voor waargenomen secularisme : Owen Jenkins, [45] bijvoorbeeld, maar zelfs Charles Souvay voor de Catholic Encyclopedia , die meende dat de Code, in tegenstelling tot de Mozaïsche wet , "gebaseerd was op de dictaten van de rede". [15]De kwestie van de invloed van de Code op de Mozaïsche wet kreeg al vroeg veel aandacht. [46] Geleerden identificeerden Hammurabi ook met de bijbelse figuur Amrafel , [47] maar dit voorstel is sindsdien verlaten. [48]
"Frame"
Opluchting
Het reliëf lijkt Hammurabi te laten zien die voor een zittende Shamash staat. [23] Shamash draagt de gehoornde kroon van goddelijkheid [49] en heeft een zonneattribuut, vlammen [50] die uit zijn schouders spuiten. [51] Scheil daarentegen identificeerde in zijn editio princeps [15] de zittende figuur als Hammurabi en de staande figuur als Shamash. [19] Scheil was ook van mening dat de scène Shamash liet zien die Hammurabi dicteerde terwijl Hammurabi de stylus van een schrijver vasthield en aandachtig naar de god staarde. [19]Martha Roth somt andere interpretaties op: "dat de koning de wetten aan de god aanbiedt; dat de koning de symbolen van soevereiniteit van de roede en ring accepteert of aanbiedt; of - hoogstwaarschijnlijk - dat deze emblemen de meetinstrumenten van de roede zijn -maat en touw-maat gebruikt bij tempelbouw". [52] Hammurabi imiteert misschien zelfs Shamash. [53] Het is echter zeker dat de tekenaar Hammurabi's nauwe banden met het goddelijke rijk aantoonde, [54] door middel van compositie en iconografie. [55]
Proloog
De proloog en epiloog beslaan samen een vijfde van de tekst. Van de ongeveer 4.130 regels beslaat de proloog 300 regels en de epiloog 500. [17] Ze zijn in ringsamenstelling rond de wetten, hoewel er geen visuele onderbreking is die ze van de wetten onderscheidt. [56] Beide zijn geschreven in poëtische stijl, [57] en, zoals William W. Davies schreef, "bevatten veel ... wat erg op opschepperij lijkt". [58]
De proloog van 300 regels begint met een etiologie van het koninklijk gezag van Hammurabi (1-49). Anum , de Babylonische hemelgod en koning van de goden , verleende heerschappij over de mensheid aan Marduk . Marduk koos het centrum van zijn aardse macht als Babylon, dat hem in de echte wereld aanbad als zijn beschermgod . Marduk vestigde het ambt van koningschap in Babylon. Ten slotte koos Anum, samen met de Babylonische windgod Enlil , Hammurabi uit als koning van Babylon. Hammurabi moest regeren "om te voorkomen dat de sterken de zwakken onderdrukken" (37-39: dannum enšam ana lā ḫabālim ). Hij zou als Shamash over de Mesopotamiërs opstijgen (deṣalmāt qaqqadim , letterlijk de "zwartkoppige mensen") en verlichten het land (40-44). [59] [noot 1]
Hammurabi somt vervolgens zijn prestaties en deugden op (50-291). Deze worden uitgedrukt in de vorm van een zelfstandig naamwoord, in de Akkadische eerste persoon enkelvoud nominale zinsconstructie "[zelfstandig naamwoord] ... anāku " ("Ik ben [zelfstandig naamwoord]"). [60] De eerste nominale zin (50–53) is kort: "Ik ben Hammurabi, de herder, gekozen door de god Enlil" ( ḫammurabi rē'ûm nibīt enlil anāku ). Dan gaat Hammurabi meer dan 200 regels verder in een enkele nominale zin, waarbij de anāku tot het einde wordt uitgesteld (291). [61] [noot 1]
Hammurabi noemt zichzelf herhaaldelijk na'dum , "vroom" (regels 61, 149, 241 en 272). De metafoor van Hammurabi als herder van zijn volk komt ook terug. Het was een veel voorkomende metafoor voor oude koningen uit het Nabije Oosten , maar wordt misschien gerechtvaardigd door Hammurabi's interesse in de zaken van zijn onderdanen. [62] Zijn affiniteit met veel verschillende goden wordt overal benadrukt. Hij wordt afgeschilderd als plichtsgetrouw in het herstellen en onderhouden van tempels en ongeëvenaard op het slagveld. De lijst van zijn prestaties heeft ertoe bijgedragen dat de tekst laat in het bewind van Hammurabi is geschreven. Na de lijst legt Hammurabi uit dat hij heeft voldaan aan het verzoek van Marduk om "waarheid en gerechtigheid" vast te stellen ( kittam u mīšaram) voor het volk (292–302), hoewel de proloog nooit rechtstreeks naar de wetten verwijst. [63] De proloog eindigt "op dat moment:" (303: inūmišu ) en de wetten beginnen. [64] [noot 1]
Epiloog

In tegenstelling tot de proloog is de epiloog van 500 regels expliciet gerelateerd aan de wetten. [63] De epiloog begint (3144'-3151'): "dit zijn de rechtvaardige beslissingen die Hammurabi ... heeft vastgesteld" ( dīnāt mīšarim ša ḫammurabi ... ukinnu-ma ). Hij verheft zijn wetten en zijn grootmoedigheid (3152'-3239'). [65] Vervolgens spreekt hij de hoop uit dat "elke benadeelde man die een rechtszaak heeft" ( awīlum ḫablum ša awātam iraššû ) de wetten van de stèle kan laten voorlezen en zijn rechten kent (3240'-3256'). [66] Dit zou Hammurabi lof (3257'-3275') en goddelijke gunst (3276'-3295') brengen.[68] Hij roept echter de toorn van de goden op tegen elke man die zijn uitspraken niet gehoorzaamt of wist (3360'-3641', het einde van de tekst). [69] [noot 1]
De epiloog bevat veel juridische beeldspraak, en de zinsnede "om te voorkomen dat de sterken de zwakken onderdrukken" (3202'-3203': dannum enšam ana lā ḫabālim ) [70] wordt hergebruikt uit de proloog. De grootste zorg van de koning lijkt echter te zijn dat zijn prestaties niet worden vergeten en dat zijn naam niet wordt bezoedeld. [71] De lijst met vloeken die op een toekomstige defacer wordt gestapeld, is 281 regels lang en buitengewoon krachtig. Sommige van de vloeken zijn zeer levendig: "moge de god Sin ... voor hem een leven bevelen dat niet beter is dan de dood" (3486'-3508': sîn... balāṭam ša itti mūtim šitannu ana šīmtim lišīmšum ); [72]"moge hij [de toekomstige defacer] elke dag, maand en jaar van zijn regering afsluiten met zuchten en rouwen" (3497'-3501': ūmī warḫī šanāt palēšu ina tānēḫim u dimmatim lišaqti ); [72] moge hij "het verspillen van zijn levenskracht als water" ervaren (3435'-3436': tabāk napištišu kīma mê ). [73] Hammurabi smeekt een verscheidenheid aan goden afzonderlijk om hun specifieke eigenschappen tegen de defacer te keren. Bijvoorbeeld: "moge de [storm] god Adad ... hem beroven van de voordelen van regen uit de hemel en vloed uit de bronnen" (3509'–3515': adad... zunnī ina šamê mīlam ina nagbim līṭeršu ); [72] " ... hem alle begrip en wijsheid ontnemen, en moge hij hem in verwarring brengen" (3440'–3451': ea... uznam u nēmeqam līṭeršu-ma ina mīšītim littarrūšu ). [73] [noot 1] Goden en godinnen worden in deze volgorde aangeroepen: [69]
- Anum (3387'-3394')
- Enlil (3395'–3422')
- Ninlil (3423'-3439')
- Ea (3440'–3458')
- Shamash (3459'-3485')
- Zonde (3486'-3508')
- Adad (3509'–3525')
- Zababa (3526'–3536')
- Isjtar (3537'-3573')
- Nergal (3574'–3589')
- Nintu (3590'–3599')
- Ninkarrak (3600'–3619')
- Alle goden (3620'–3635')
- Enlil, een tweede keer (3636'-3641')
Wetten
Het Wetboek van Hammurabi is de langste en best georganiseerde wettekst uit het oude Nabije Oosten [74] en ook de best bewaarde. [75] De classificatie hieronder (kolommen 1-3) is Driver & Miles', [76] met verschillende wijzigingen, en Roth's vertaling wordt gebruikt. [77] Wetten die door letters worden weergegeven, zijn wetten die voornamelijk zijn gereconstrueerd uit andere documenten dan de Louvre-stèle.
Juridisch gebied | Wetten | Specifieke bepalingen | Voorbeeld (Engels) | Voorbeeld (Akkadisch) |
---|---|---|---|---|
Strafbare feiten tegen de rechtspleging | 1-5 |
|
Als een man een andere man beschuldigt en hem van doodslag beschuldigt, maar geen bewijs tegen hem kan aanvoeren, zal zijn aanklager worden gedood. (1) [78] | šumma awīlum awīlam ubbir-ma nērtam elišu iddi-ma lā uktīnšu mubbiršu iddâk (1) |
vermogensdelicten | 6-25 |
|
Als een man inbreekt in een huis, zullen ze hem doden en hem (?) voor diezelfde bres hangen. (21) [79] | šumma awīlum bītam ipluš ina pani pilšim šuāti idukkūšu-ma iḫallalūšu (21) |
Land en huizen | 26-k |
|
Als een man een schuld op hem heeft, en de stormgod Adad verwoest zijn akker of een overstroming veegt de gewassen weg, of er wordt geen graan op het veld verbouwd vanwege onvoldoende water - in dat jaar zal hij het graan niet terugbetalen aan zijn schuldeiser; hij zal de uitvoering van zijn contract opschorten [letterlijk "zijn kleitablet natmaken"] en hij zal voor dat jaar geen rente betalen. (48) [80] | ( 48 ) |
Handel | l–126 |
|
Als een koopman zilver zou geven aan een handelsagent voor een investeringsonderneming, en hij [de handelsagent] lijdt verlies op zijn reizen, moet hij zilver teruggeven aan de koopman voor het bedrag van de hoofdsom. (102) [81] | šumma tamkārum ana šamallim kaspam ana tadmiqtim ittadin-ma ašar illiku bitiqtam ītamar qaqqad kaspim ana tamkārim utār (102) |
Huwelijk, gezin en eigendom | 127-194 |
|
Als een man een jong kind bij de geboorte ter adoptie aanneemt [letterlijk "in het water"] en het vervolgens opvoedt, zal die opfok niet worden teruggevorderd. (185) [82] | šumma awīlum ṣeḫram ina mêšu ana mārūtim ilqe-ma urtabbīšu tarbītum šī ul ibbaqqar (185) |
Overval | 195-214 |
|
Indien een [ awīlum ] het oog van een ander [ awīlum ] zou verblinden , zullen zij zijn oog verblinden. (196) [83] | šumma awīlum in mar awīlim uḫtappid īnšu uḫappadū (196) |
Professionele mannen | 215–240 |
|
Als een bouwer een huis voor een man bouwt, maar het niet in overeenstemming brengt met de specificaties, zodat een muur dan knikt, zal die bouwer die muur laten klinken met zijn eigen zilver. (233) [84] | šumma itinnum bītam ana awīlim īpuš-ma šipiršu lā ušteṣbi-ma igārum iqtūp itinnum šū ina kasap ramānišu igāram šuāti udannan (233) |
landbouw | 241-273 |
|
Als een os een man doodt terwijl hij door de straten loopt, heeft die zaak geen grond voor een claim. (250) [85] | šumma alpum sūqam ina alākišu awīlam ikkip-ma uštamīt dīnum šū rugummâm ul išu (250) |
Huurtarieven | 274-277 |
|
Als een man een boot huurt met een capaciteit van 60 [ kur ], moet hij een zesde [van een sikkel] zilver per dag als huur geven. (277) [86] | šumma awīlum elep šūšim īgur ina ūmim ištēn šuduš kaspam idīša inaddin (277) |
slaven | 278-211 |
|
Als een slaaf aan zijn meester zou verklaren: "U bent mijn meester niet", zal hij [de meester] beschuldiging en bewijs tegen hem indienen dat hij inderdaad zijn slaaf is, en zijn meester zal zijn oor afsnijden. (211) [86] | šumma wardum ana bēlišu ul bēlī atta iqtabi kīma warassu ukānšu-ma bēlšu uzunšu inakkis (211) |
Theorieën van doel
Het doel en de juridische autoriteit van de Code zijn sinds het midden van de 20e eeuw omstreden. [87] De theorieën vallen in drie hoofdcategorieën uiteen: dat het wetgeving is , of een wetboek of een orgaan van statuten ; dat het een soort wetsrapport is , met verslagen van zaken en vonnissen uit het verleden; en dat het een abstract jurisprudentiewerk is . De jurisprudentietheorie heeft veel steun gekregen binnen de Assyriologie. [88]
Wetgeving
De term "code" veronderstelt dat het document bedoeld was om als wetgeving te worden gehandhaafd. Het werd gebruikt door Scheil in zijn editio princeps [89] en daarna algemeen overgenomen. CHW Johns, een van de meest productieve vroege commentatoren van het document, verklaarde dat "de Code zijn naam zeker verdient". [40] Recente Assyriologen hebben de term zonder commentaar gebruikt [90] evenals geleerden buiten de Assyriologie. [91] Echter, alleen als de tekst bedoeld was als afgedwongen wetgeving, kan het echt een wetboek en zijn bepalingenwetten worden genoemd.
Het document lijkt bij de eerste inspectie op een goed georganiseerde code die lijkt op de Code van Justinianus en de Code van Napoleon . [92] Er zijn ook aanwijzingen dat dīnātum , die in het Wetboek van Hammurabi soms individuele "wetten" aanduiden, werden gehandhaafd. [93] Een exemplaar van de Code noemt het een ṣimdat šarrim , "koninklijk besluit", dat een soort van afgedwongen wetgeving aanduidt. [94]
De argumenten tegen deze opvatting zijn echter sterk. Ten eerste zou het een zeer ongebruikelijke code opleveren - Reuven Yaron noemde de aanduiding "Code" een "permanente verkeerde benaming". [95] Vitale gebieden van de samenleving en de handel worden weggelaten. [96] Marc Van De Mieroop merkt bijvoorbeeld op dat de Code "betreft over vee en landbouwgronden, maar bijna volledig voorbijgaat aan het werk van herders, van vitaal belang voor de economie van Babylonië". [97] Dan, in tegenspraak met de wetgevingstheorie meer in het algemeen, worden zeer onwaarschijnlijke omstandigheden gedekt, zoals het dorsen met geiten, dieren die veel te onhandelbaar zijn voor de taak (wet 270). [98] De wetten zijn ook strikt casuïstisch ("if ... dan"); in tegenstelling tot de Mozaïsche wet, zijn er geen apodictische wetten (algemene geboden). Deze zouden duidelijker prescriptieve wetgeving suggereren. Het sterkste argument tegen de wetgevingstheorie is echter dat de meeste rechters de Code geen aandacht Deze lijn van kritiek is ontstaan met Benno Landsberger in 1950. [87] Geen enkel Mesopotamische wetsdocument verwijst expliciet naar de Code of enige andere wetverzameling, [92] ondanks de grote omvang van het corpus. [99] Twee verwijzingen naar voorschriften op "een stele" ( narû ) [100] komen het dichtst in de buurt. Daarentegen citeren talrijke vonnissen koninklijke mīšarum -decreten. [92] Raymond Westbrookwas van mening dat dit het argument van stilzwijgen versterkte dat oude juridische 'codes' uit het Nabije Oosten een juridische betekenis hadden. [101] Bovendien zijn veel Oud-Babylonische oordelen volledig in strijd met de voorschriften van de Code. [102]
Wetsrapport

Een tweede theorie is dat de Code een soort wetsrapport is, en als zodanig verslagen bevat van gevallen en vonnissen uit het verleden, zij het abstract geformuleerd. Dit zou een verklaring bieden voor het casuïstische formaat van de "wetten"; inderdaad, Jean Bottéro geloofde dat hij een verslag had gevonden van een zaak die hem inspireerde. [103] Dergelijke vondsten zijn echter niet overtuigend en zeer zeldzaam, ondanks de omvang van het Mesopotamische juridische corpus. [104] Bovendien werden in Mesopotamië vaak gerechtelijke uitspraken opgetekend, die de feiten van de zaak vertellen zonder ze te veralgemenen. [105]Deze arresten hadden bijna uitsluitend betrekking op feitelijke punten, wat Martha Roth ertoe bracht de opmerking te maken: "Ik ken slechts één van de duizenden bestaande gevallen waarvan zou kunnen worden gezegd dat ze rond een rechtsvraag draaien". [106]
Jurisprudentie
Een derde theorie, die binnen de Assyriologie ingang heeft gevonden, is dat de Code geen echte code is, maar een abstracte verhandeling over hoe oordelen moeten worden geformuleerd. Dit bracht Fritz Rudolf Kraus ertoe om het in een vroege formulering van de theorie jurisprudentie ( Rechtssprüche ) te noemen. [107] Kraus stelde voor dat het een werk van Mesopotamische geleerdheid was in dezelfde categorie als voortekenverzamelingen zoals šumma ālu en ana ittišu . [107] Anderen hebben hun eigen versies van deze theorie gegeven. [108] A. Leo Oppenheim merkte op dat het Wetboek van Hammurabi en soortgelijke verzamelingen van Mesopotamische wetten "een interessante formulering van sociale kritiek vertegenwoordigen en niet als normatieve richtingen mogen worden opgevat".[109]
Deze interpretatie omzeilt het probleem van lage congruentie tussen de Code en feitelijke juridische uitspraken. Ten tweede vertoont de Code opvallende overeenkomsten met andere werken van Mesopotamische wetenschap. Belangrijke punten van overeenkomst zijn het lijstformaat en de volgorde van de items, [110] die Ann Guinan beschrijft als een complexe "seriële logica". [111] Marc Van De Mieroop legt uit dat, net als andere werken van Mesopotamische wetenschap, zoals omenlijsten, koningslijsten en godenlijsten, de vermeldingen van de Code van Hammurabi volgens twee principes zijn gerangschikt. Dit zijn "oppositie" - waarbij een variabele in een invoer wordt gewijzigd om een andere invoer te maken - en "pointillisme" - waarbij nieuwe voorwaarden worden toegevoegd aan een invoer, of paradigmatische reeksen die worden nagestreefd, om een reeks te genereren.Van De Mieroop geeft de volgende voorbeelden:
Als een arts een grote operatie uitvoert met een bronzen lancet op een [ awīlum ] en zo de [ awīlum ] geneest, of de tempel van een [ awīlum ] opent met een bronzen lancet en zo het oog van [ awīlum ] geneest, zal hij tien sikkels zilver (als zijn honorarium).
— Wet 215 [113]
Als een arts een grote operatie uitvoert met een bronzen lancet op een [ awīlum ] en zo de dood van de [ awīlum ] veroorzaakt, of de tempel van een [ awīlum ] opent met een bronzen lancet en zo het oog van de [ awīlum ] verblindt, zij zullen zijn hand afhakken.
— Wet 218 [113]
Wetten 215 en 218 illustreren het principe van oppositie: één variabele van de eerste wet, de uitkomst van de operaties, wordt gewijzigd om de tweede te creëren. [114]
Als er een soldaat of [een hulp] gevangen wordt genomen terwijl hij in een koninklijk fort dient [...] boomgaard en hij zal zelf zijn dienstplicht vervullen.
Als er een soldaat of [een hulppersoon] is die gevangen wordt genomen in een koninklijk fort, en zijn zoon is in staat om de dienstplicht te vervullen, dan zullen het veld en de boomgaard aan hem worden gegeven, en hij zal de dienstplicht van zijn vader vervullen.
Als zijn zoon jong is en niet in staat is zijn vaders dienstplicht te vervullen, zal een derde van het veld en de boomgaard aan zijn moeder worden gegeven, en zijn moeder zal hem opvoeden.
— Wetten 27-29 [115]
Hier worden, volgens het principe van pointillisme, omstandigheden toegevoegd aan het eerste item om meer items te creëren. [116] Pointillisme laat ook lijstvermeldingen genereren door paradigmatische reeksen te volgen die gemeenschappelijk zijn voor meerdere takken van wetenschap. Het kan dus de onwaarschijnlijke vermeldingen verklaren. In het geval van bijvoorbeeld de geit die werd gebruikt om te dorsen (wet 270), [117] hadden de vorige wetten betrekking op andere dieren die werden gebruikt om te dorsen. De gevestigde reeks gedomesticeerde beesten dicteerde dat een geit de volgende was. [118]
Wolfram von Soden , die decennia eerder deze manier van denken Listenwissenschaft ("lijstwetenschap") noemde, [119] denigreerde het vaak. [120] Recentere schrijvers, zoals Marc Van De Mieroop, Jean Bottéro en Ann Guinan, hebben echter waardeoordelen vermeden of hun bewondering geuit. Lijsten stonden centraal in de Mesopotamische wetenschap en logica, en dankzij hun onderscheidende structurele principes konden oneindig veel items worden gegenereerd. [118] Het koppelen van de Code aan de schrijverstraditie waarbinnen "lijstwetenschap" ontstond, verklaart ook waarom stagiair-schrijvers het meer dan een millennium kopieerden en bestudeerden. [24] De Code komt voor in een laat-Babylonische (7e-6e eeuw voor Christus) lijst van literaire en wetenschappelijke teksten. [121]Geen enkele andere wetsverzameling raakte zo verankerd in het curriculum. [122] In plaats van een wetboek kan het dus een wetenschappelijke verhandeling zijn. [100]
Er is veel geschreven over wat de Code suggereert over de Oud-Babylonische samenleving en haar rechtssysteem. Bijvoorbeeld of het aantoont dat er geen professionele advocaten waren [123] of dat er professionele rechters waren. [124] Geleerden die de Code benaderen als een op zichzelf staand document, doen afstand van dergelijke beweringen. [125]
Onderliggende
Een algemeen aanvaard principe dat aan de Code ten grondslag ligt, is lex talionis , oftewel "oog om oog". De wetten 196 en 200 schrijven respectievelijk oog om oog en tand om tand voor wanneer de ene man die van de andere vernietigt. Straffen bepaald door lex talionis konden worden overgedragen aan de zonen van de overtreder. [123] Bijvoorbeeld, wet 229 stelt dat de dood van een huiseigenaar bij het instorten van een huis de dood van de bouwer van het huis noodzakelijk maakt. De volgende wet 230 stelt dat als de zoon van de huiseigenaar sterft, de zoon van de bouwer ook moet sterven. [84]
Personen waren niet gelijk voor de wet ; niet alleen leeftijd en beroep, maar ook klasse en geslacht dicteerden de straf of remedie die ze kregen. Drie hoofdsoorten personen, awīlum , muškēnum en wardum (mannelijk)/ amtum (vrouwelijk), worden in de hele Code genoemd. Een wardum / amtum was een mannelijke/vrouwelijke slaaf. Wat betreft awīlum en muškēnum , hoewel controversieel, lijkt het waarschijnlijk dat het verschil een van sociale klasse was, waarbij awīlum zoiets als "heer" betekent en muškēnum iets als "gewone". [126]De straffen waren niet per se strenger voor een muškēnum dan voor een awīlum : het leven van een muškēnum was misschien goedkoper, maar dat gold ook voor sommige van zijn boetes. [127] Er was ook ongelijkheid binnen deze klassen: de wetten 200 en 202 laten bijvoorbeeld zien dat de ene awīlum een hogere rang kan hebben dan de andere. [128]
Martha Roth heeft aangetoond dat ideeën over schaamte en eer bepaalde wetten motiveerden. [129] De meeste lezers zullen ook getroffen worden door het geweld van veel van de straffen. Dit bracht Driver en Miles ertoe op te merken dat "de Babyloniërs geloofden in lijfstraffen ... en het menselijk leven niet erg waardeerden". [130]
De bovenstaande principes zijn qua geest ver verwijderd van moderne systemen van algemeen en burgerlijk recht , maar sommige zijn misschien meer vertrouwd. Een dergelijk principe is het vermoeden van onschuld ; de eerste twee wetten van de stèle schrijven straffen voor, bepaald door lex talionis , voor ongefundeerde beschuldigingen. Schriftelijk bewijs werd zeer gewaardeerd, [131] vooral op het gebied van contracten . [42] Eén misdaad kreeg maar één straf. [132] De wetten erkenden ook het belang van de bedoelingen van een verdachte. [123]Ten slotte zou de invoering van de Code op openbare stèles bedoeld zijn om de toegang tot de rechter te vergroten. Of dit waar was of niet, de suggestie dat een benadeelde man de stele hardop laat voorlezen (regels 3240'-3254') [noot 1] is een concrete maatregel in deze richting, gezien de ontoegankelijkheid van schriftgeleerden in de Oud-Babylonische periode . [133]
Een laatste vraag is welke bron de Code claimt voor zijn legitimiteit. De proloog beweert dat Hammurabi werd gekozen door de goden. Raymond Westbrook merkte op dat in de oude wetten van het Nabije Oosten "de koning de belangrijkste bron van wetgeving was". [134] Ze konden echter hun door God gegeven wettelijke bevoegdheid delegeren aan rechters. [135] Echter, zoals Owen B. Jenkins opmerkte, dragen de voorschriften zelf "een verbazingwekkende afwezigheid ... van alle theologische of zelfs ceremoniële wetten". [45]
Taal
De wetten zijn geschreven in het Oud-Babylonische dialect van het Akkadisch. Hun stijl is regelmatig en repetitief, en tegenwoordig zijn ze een standaard vaste tekst voor inleidende Akkadische lessen. [136] Echter, zoals A. Leo Oppenheim samenvat, zijn de spijkerschrifttekens zelf "verticaal gerangschikt ... in dozen die van rechts naar links in banden naast elkaar zijn geplaatst", een opstelling die al verouderd was in de tijd van Hammurabi. [137] Aangezien Akkadische leerlingen tegenwoordig de neiging hebben om te beginnen met het bestuderen van latere fasen van het spijkerschrift, waarbij de tekens negentig graden zijn gedraaid, moeten ze hun hoofd naar één kant draaien om de Louvre-stèle te lezen. [54]
De wetten worden uitgedrukt in casuïstische vorm: het zijn voorwaardelijke zinnen met de naamval die wordt beschreven in de protasis ("als" -clausule ) en de remedie die wordt gegeven in de apodose ("toen"-clausule). De protasis begint met šumma , "als", [138] behalve wanneer het bijdraagt aan omstandigheden die al in een eerdere wet zijn gespecificeerd (bijv. wetten 36, 38 en 40). [139] De preterite wordt gebruikt voor eenvoudige werkwoorden in het verleden in de protasis, of mogelijk voor een eenvoudige voorwaardelijke. [138] De perfecte verschijnt vaak aan het einde van de protasis na een of meer preterieten om de volgorde van actie over te brengen, of mogelijk een hypothetische voorwaarde.[138] De duratief , die in de Assyriologie soms het 'heden' wordt genoemd, kan de bedoeling in de wetten uitdrukken. [138] Om het Engels gemakkelijker te kunnen lezen, geven sommige vertalingen preterite en perfecte werkwoorden in de protasis een tegenwoordige betekenis. [140] In de apodosis staan de werkwoorden in de duur, hoewel de betekenis varieert tussen toegeeflijk - "het is toegestaan dat x gebeurt" - en instructief - " x moet/zal gebeuren". [141] In zowel protasis als apodosis wordt de volgorde van actie overgebracht door werkwoorden met -ma , "en" als achtervoegsel te plaatsen. [142] -ma kan ook de betekenis "maar" hebben. [143]
De code is relatief goed begrepen, maar sommige onderdelen van de woordenschat zijn controversieel. Zoals gezegd zijn de termen awīlum en muškēnum moeilijk te vertalen gebleken. Ze duiden waarschijnlijk respectievelijk een mannelijk lid van een hogere en lagere sociale klasse aan. [144] Wolfram von Soden stelde in zijn Akkadisches Handwörterbuch voor dat muškēnum was afgeleid van šukênum , "neerbuigen/smeken". [145] Als een woord voor een man met een lage sociale status, heeft het doorstaan, mogelijk van een Sumerische wortel, in het Arabisch ( miskīn ), Italiaans ( meschino ), Spaans ( mezquino ) en Frans ( mesquin). [146] Echter, sommige eerdere vertalers, die ook probeerden de speciale behandeling van het muškēnum te verklaren , vertaalden het als "melaatse" en zelfs "nobel". [147] Sommige vertalers hebben hoogdravende lezingen voor awīlum geleverd , zoals "seignor", [148] "elite man", [149] en "lid van de aristocratie"; [150] anderen hebben het onvertaald gelaten. [151] Bepaalde juridische termen zijn ook moeilijk te vertalen gebleken. Dnum en dīttum kunnen bijvoorbeeld de wet in het algemeen aanduiden, evenals individuele wetten, uitspraken, goddelijke uitspraken en andere verschijnselen. kan eveneens zowel de wet in het algemeen als een soort koninklijk besluit aanduiden. [153]
Relatie met andere wetscollecties
Andere Mesopotamische
Het Wetboek van Hammurabi vertoont sterke overeenkomsten met eerdere Mesopotamische wetsverzamelingen. Velen beweren te zijn geschreven door heersers, en deze traditie was waarschijnlijk wijdverbreid. [8] Eerdere wetscollecties drukken hun door God gegeven legitimiteit op dezelfde manier uit. [154] Net als de Code van Hammurabi bevatten ze prologen en epilogen: de Code van Ur-Nammu heeft een proloog, de Code van Lipit-Ishtar een proloog en een epiloog, en de wetten van Eshnunna een epiloog. Evenals het Wetboek van Hammurabi houden ze vast aan het principe "één misdaad, één straf". [155] De behandelde gevallen en het gebruikte taalgebruik lijken over het algemeen opvallend veel op elkaar. [8] Schriftgeleerden kopieerden nog steeds bv. de Code van Ur-Nammu toen Hammurabi zijn eigen Code produceerde. [156]Dit suggereert dat eerdere collecties niet alleen op de Code hebben geleken, maar deze ook hebben beïnvloed. Raymond Westbrook hield vol dat er een vrij consistente traditie was van "oude wetten uit het Nabije Oosten", waaronder het Wetboek van Hammurabi [157] , en dat dit grotendeels gewoonterecht was . [158] Desalniettemin zijn er verschillen: zo heeft Stephen Bertman gesuggereerd dat waar eerdere incasso's betrekking hebben op het vergoeden van slachtoffers, de Code betrekking heeft op het fysiek straffen van overtreders. [159] Bovendien zijn de bovenstaande conclusies van gelijkenis en invloed alleen van toepassing op de wetsverzamelingen zelf. De feitelijke juridische praktijken uit de context van elke code zijn mysterieus. [160]
Het Wetboek van Hammurabi vertoont ook sterke overeenkomsten met latere Mesopotamische wetsverzamelingen: met de casuïstische Midden-Assyrische wetten en met de Neo-Babylonische wetten, [161] waarvan het formaat grotendeels relatief is ("een man die ..."). Het is gemakkelijker om directe invloed te poneren voor deze latere collecties, gezien het voortbestaan van de Code door middel van het scribal-curriculum. [24] Ten slotte, hoewel invloed moeilijker te traceren is, zijn er aanwijzingen dat de Hettitische wetten deel kunnen hebben uitgemaakt van dezelfde traditie van juridisch schrijven buiten het eigenlijke Mesopotamië. [162]
en
De relatie tussen het Wetboek van Hammurabi en de Mozaïsche wet , in het bijzonder het Wetboek van het Verbond van Exodus 20:22–23:19, is een onderwerp van discussie geweest sinds de ontdekking ervan. [46] Friedrich Delitzsch pleitte voor sterke invloed in een lezing uit 1902, in een aflevering van het " Babel und Bibel " ("Babel en Bijbel", of " Panbabylonisme ") debat over de invloed van oude Mesopotamische culturen op het oude Israël . Hij stuitte echter op hevig verzet. [163] Er was cultureel contact tussen Mesopotamië en de Levant , en de Midden-Bronstijdin Hazor zijn tafels met casuïstisch spijkerschrift gevonden . [164] Er zijn ook overeenkomsten tussen de Code van Hamurabi en de Covenant Code: in casuïstische vorm, in principes als lex talionis ('oog om oog'), en in de inhoud van de bepalingen. Enkele overeenkomsten zijn frappant, zoals in de bepalingen betreffende een man-goring-os (Code van Hammurabi-wetten 250-252, [85] Exodus 21:28-32). [165] Bepaalde schrijvers hebben directe invloed geponeerd: David P. Wright , bijvoorbeeld, beweert dat de Covenant Code "direct, primair en volledig afhankelijk is van de wetten van Hammurabi", "een creatieve herschrijving van Mesopotamische bronnen ... te zien als een academische abstractie in plaats van een samenvatting van wetten". [166] Anderen poneren indirecte invloed, zoals via Aramese of Fenicische tussenpersonen. [167] De consensus is echter dat de overeenkomsten het resultaat zijn van gemeenschappelijke tradities erven. [168] In 1916 citeerde George A. Barton "een overeenkomst van antecedenten en van algemene intellectuele visie " . het Hebreeuws van het Babylonische. Zelfs waar de twee reeksen wetten in de letter weinig verschillen, verschillen ze veel in de geest". [170]
De invloed van het Wetboek van Hammurabi op latere wetsverzamelingen is moeilijk vast te stellen. Marc Van De Mieroop suggereert dat het de Griekse Gortyn Code en de Romeinse Twaalf Tafels kan hebben beïnvloed . [171] Maar zelfs Van De Mieroop erkent dat het meeste Romeinse recht niet vergelijkbaar is met de Code, of er waarschijnlijk door is beïnvloed. [172]
Om de invloed van de code op het moderne recht te kennen, moet u de invloed ervan op het Mozaïsche en Grieks-Romeinse recht kennen. Aangezien dit controversieel is, hebben commentatoren zich beperkt tot het observeren van overeenkomsten en verschillen tussen de Code en bijvoorbeeld de Amerikaanse wet en de middeleeuwse wet. [173] Sommigen hebben opgemerkt dat de straffen in de Code niet zwaarder zijn, en in sommige gevallen minder. [174]
Wet 238 bepaalt dat een zeekapitein , scheepsbeheerder of scheepsbevrachter die een schip van totaal verlies redde , slechts de helft van de waarde van het schip aan de reder hoefde te betalen . [175] [176] [177] In de Digesta seu Pandectae (533), het tweede deel van de codificatie van wetten bevolen door Justinianus I (527-565) van het Oost-Romeinse Rijk , een juridisch advies geschreven door de Romeinse jurist Paulus aan het begin van de crisis van de derde eeuwin 235 n.Chr. werd opgenomen over de Lex Rhodia ("Rhodische wet") die het algemene gemiddelde principe van de zeeverzekering verwoordt, opgericht op het eiland Rhodos in ongeveer 1000 tot 800 voor Christus als lid van de Dorische Hexapolis , aannemelijk door de Feniciërs tijdens de voorgestelde Dorische invasie en opkomst van de vermeende Zeevolken tijdens de Griekse Donkere Middeleeuwen (ca. 1100 - ca. 750) die leidde tot de verspreiding van het Dorische Griekse dialect . [178] [179] [180] De wet van het algemeen gemiddelde vormt de fundamenteleprincipe dat ten grondslag ligt aan alle verzekeringen . [179]
Ontvangst buiten Assyriologie
In de juridische wetenschap wordt vaak naar de Code verwezen, waar wordt aangenomen dat de bepalingen wetten zijn, en het document wordt verondersteld een echt wetboek te zijn. Dit geldt ook buiten de academische wereld. [181] Sommige schrijvers stellen ten onrechte dat het Wetboek van Hammurabi het oudste wetboek is. [182] Allen benadrukken het belang en de positieve eigenschappen ervan: het Louvre noemt het bijvoorbeeld "het embleem van de Mesopotamische beschaving". [13] De Iraakse mensenrechtenorganisatie Hammurabi is vernoemd naar de code. [183]
Hammurabi leidt Babylon in vijf van de zes Civilization -videogames en in Civilization VI is zijn leiderschapskwaliteit "Ninu Ilu Sirum". [184] Dit is een vroege lezing van de incipit van de Code , [185] īnu anum ṣīrum ("toen de verheven god Anu[m] ..."). [186] De soundtrack van de Zuid-Koreaanse televisieserie Ms. Hammurabi , die over een rechter gaat, bevat het nummer "Code of Hammurabi". [187] Het album Titans of Creation van de thrashmetalband Testament uit 2020 bevat ook een nummer genaamd "Code of Hammurabi". [188]
Er is een reliëfportret van Hammurabi boven de deuren van de House Chamber van het US Capitol , samen met portretten van 22 anderen "bekend om hun werk bij het vaststellen van de principes die ten grondslag liggen aan de Amerikaanse wet". [189] Er zijn replica's van de Louvre-stèle in instellingen over de hele wereld, waaronder: het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York City , [190] het Vredespaleis in Den Haag (zetel van het Internationaal Gerechtshof ), [191 ] het Nationaal Museum van Iran in Teheran , [192] thePergamon Museum in Berlijn , [193] de Universiteit van Chicago Oriental Institute , [194] de Universiteit van Pennsylvania Museum voor Archeologie en Antropologie , [195] de Universiteit van Kansas Clendening History of Medicine Library, [196] en de Prewitt-Allen Archeologische Museum van de Corban-universiteit . [197]
Zie ook
Opmerkingen
- ^ a b c d e f CDLI (2019) 's lijnnummering, Roth (1995a) 's vertaling. De regelnummers lijken misschien laag, aangezien de CDLI-editie geen secties bevat die niet op de Louvre-stèle staan.
Referenties
citaten
- ^ Renger (2020) .
- ^ Van De Mieroop (2007) , blz. 92-93.
- ^ Van De Mieroop (2007) , blz. 100-104.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 52; Van De Mieroop (2007) , blz. 111-113.
- ^ Van De Mieroop (2007) , blz. 111-113.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 36.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 37.
- ^ a b c d Driver & Miles (1952) , p. 9.
- ^ Kraus (1960) , blz. 295-296; Bottéro (1992) , p. 181; Roth (1995b) , p. 13.
- ^ Roth (1995a) , blz. 36-39.
- ^ Roth (1995a) , p. 36.
- ^ Driver & Miles (1952) , blz. 56-57.
- ^ a b Louvre (nd) .
- ^ Roth (1995b) , p. 21; Louvre (zd) .
- ^ a b c d Souvay (1910) .
- ^ Scheil (1902) , p. 12; Van De Mieroop (2005) , p. 99.
- ^ a B Roth (1995b) , blz. 15-16.
- ^ a b c Roth (1995a) , p. 74.
- ^ a b c d e f g h i Scheil (1902) , p. 12.
- ^ Roth (1995b) , blz. 23-24.
- ^ Roth (1995b) , blz. 21-22.
- ^ Driver & Miles (1952) , blz. 29-30.
- ^ a b Roth (1995a) , p. 73.
- ^ a b c Roth (1995b) , p. 20.
- ^ Driver & Miles (1952) , blz. 25-56; Van De Mieroop (2016) , p. 145.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 147.
- ^ Scheil (1902) , blz. 11-12.
- ^ Scheil (1902) , blz. 13-162.
- ^ Scheil (1902) , platen 3-15.
- ^ Winckler (1902) .
- ^ a b Johns (1903a) .
- ^ Bonfante (1903) .
- ^ Wells (1920) , p. 245.
- ^ Kramer (1988) , blz. 51-52.
- ^ Johns (1903b) , p. 257; Harper (1904) , de titel; Equitable Trust Company (1910) , de titel.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 34vv.; Roth (1995a) , p. 71.
- ^ Finkelstein (1961) , p. 101.
- ^ Johns (1903a) , p. v.
- ^ Johns (1904) , blz. 68.
- ^ a b Johns (1903b) , p. 258.
- ^ Prins (1904) , p. 601.
- ^ een B Horne (1915) .
- ^ Borsten (1916) , p. 131.
- ^ Johns (1903b) , p. 257; Souvay (1910) ; Everts (1920) , p. 45.
- ^ a b Jenkins (1905) , p. 335.
- ^ a B Sampey (1904a) ; Sampey (1904b) ; Davies (1905) ; Johns (1914) ; Everts (1920) ; Edwards (1921) .
- ^ Johns (1903a) , blz. v-vi; Prins (1904) , blz. 601-602; Souvay (1910) .
- ^ Noord (1993) , p. 5.
- ^ Van Buren (1943) ; Black & Green (1998) , blz. 102-103; Slanski (2012) , p. 106.
- ^ Zwart & Groen (1998) , p. 183.
- ^ Borsten (1916) , p. 132.
- ^ Roth (1995b) , blz. 22-23.
- ^ Charpin (2010) , blz. 81-82.
- ^ a b Roth (1995b) , p. 23.
- ^ Elsen-Novák & Novák (2006) , blz. 148-149.
- ^ Roth (1995b) , p. 16.
- ^ Huehnergard (2011) , p. 160.
- ^ Davies (1905) , blz. 15.
- ^ Roth (1995a) , blz. 76-77.
- ^ Huehnergard (2011) , blz. 11-12.
- ^ Roth (1995a) , blz. 77-80.
- ^ Van De Mieroop (2005) , p. 82.
- ^ a b Driver & Miles (1952) , blz. 40-41.
- ^ Roth (1995a) , blz. 80-81.
- ^ Roth (1995a) , blz. 133-134.
- ^ Roth (1995a) , p. 134.
- ^ Roth (1995a) , blz. 134-135.
- ^ Roth (1995a) , blz. 135-136.
- ^ a b Roth (1995a) , blz. 136-140.
- ^ Roth (1995a) , p. 133.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 37; Bottéro (1992) , p. 167.
- ^ a b c Roth (1995a) , p. 138.
- ^ a b Roth (1995a) , p. 137.
- ^ Roth (1995a) , p. 71.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 144.
- ^ Driver & Miles (1952) , blz. 43-45.
- ^ Roth (1995a) , blz. 76-142.
- ^ Roth (1995a) , p. 81.
- ^ Roth (1995a) , p. 85.
- ^ Roth (1995a) , p. 90.
- ^ Roth (1995a) , p. 100.
- ^ Roth (1995a) , p. 119.
- ^ Roth (1995a) , p. 121.
- ^ a b Roth (1995a) , p. 125.
- ^ a b Roth (1995a) , p. 128.
- ^ a b Roth (1995a) , p. 132.
- ^ a B Kraus (1960) , p. 292.
- ^ Kraus (1960) ; Oppenheim (1977) ; Bottéro (1992) , hoofdstuk 10; Van De Mieroop (2016) , hoofdstukken 6-7.
- ^ Souvay (1910) ; Kraus (1960) , p. 283.
- ^ Pfeifer (2011) ; Rositani (2017) .
- ^ Alkadry (2002-2003) ; Peer (2016) .
- ^ a b c Van De Mieroop (2016) , p. 170.
- ^ Oppenheim & Reiner (1959) , blz. 150-153.
- ^ Bottéro (1992) , blz. 180-181.
- ^ Yaron (2013) , p. 580.
- ^ Driver & Miles (1952) , blz. 45ff.; Bottéro (1992) , p. 161.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 165.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 167; Roth (1995a) , p. 130.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 172.
- ^ a b Van De Mieroop (2016) , p. 173.
- ^ Westbrook (2003) , p. 19.
- ^ Oppenheim (1977) , p. 211; Bottéro (1992) , blz. 163-164; Roth (1995a) , blz. 5-6.
- ^ Bottéro (1992) , blz. 171-172.
- ^ Bottéro (1992) , blz. 163-164.
- ^ Roth (2001) ; Klein (2007) .
- ^ Roth (2001) , p. 255.
- ^ a B Kraus (1960) , p. 288.
- ^ Saggs (1965) , blz. 80 ev.; Oppenheim (1977) , p. 287; Bottéro (1992) , blz. 166-167; Van De Mieroop (2016) , hoofdstukken 6-7.
- ^ Oppenheim (1977) , p. 287.
- ^ Bottéro (1992) , blz. 173 ev.; Van De Mieroop (2016) , blz. 165ff.
- ^ Guinan (2014) , blz. 115.
- ^ Van De Mieroop (2016) , blz. 165ff..
- ^ a b Roth (1995a) , p. 123.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 166.
- ^ Roth (1995a) , p. 86.
- ^ Van De Mieroop (2016) , blz. 166-167.
- ^ Roth (1995a) , p. 130.
- ^ a b Van De Mieroop (2016) , p. 167.
- ^ von Soden (1936) .
- ^ von Soden (1936) ; von Soden (1994) , blz. 146, 158.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 175.
- ^ Charpin (2010) , p. 81.
- ^ a b c Johns (1910) .
- ^ Charpin (2010) , p. 52.
- ^ Kraus (1960) , blz. 295-296; Roth (1995b) , blz. 13ff.
- ^ Roth (1995a) , blz. 72-73.
- ^ Jenkins (1905) , p. 339.
- ^ Roth (1995b) , blz. 34ff.; Roth (1995a) , p. 121.
- ^ Roth (1995b) , blz. 25ff.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 53.
- ^ Johns (1910) ; Roth (1995a) , p. 72.
- ^ Prins (1904) , p. 607.
- ^ George (2005) , blz. 7.
- ^ Westbrook (2003) , p. 26.
- ^ Bottéro (1992) , p. 165.
- ^ Richardson (2004) , p. 7.
- ^ Oppenheim (1977) , p. 240.
- ^ a b c d Roth (1995a) , p. 8.
- ^ Roth (1995a) , p. 88.
- ^ Roth (1995a) ; Van De Mieroop (2016) , hoofdstukken 6-7.
- ^ Roth (1995a) , blz. 7-8.
- ^ Huehnergard (2011) , blz. 49-50.
- ^ Huehnergard (2011) , p. 50.
- ^ Roth (1995a) , blz. 8-9.
- ^ von Soden (1972) , p. 684.
- ^ Wohl (1968) , blz. 6.
- ^ Johns (1914) , blz. 76.
- ^ Meek (1958) , blz. 139ff.
- ^ Van De Mieroop (2016) .
- ^ Bottéro (1992) , p. 166.
- ^ Roth (1995a) , blz. 76ff.
- ^ Kraus (1960) , p. 285; Roth (1995b) , p. 20; Charpin (2010) , p. 72.
- ^ Kraus (1960) , p. 294; Finkelstein (1961) ; Charpin (2010) , p. 72.
- ^ Driver & Miles (1952) , p. 5.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 161.
- ^ Van De Mieroop (2016) , blz. 144-145.
- ^ Westbrook (2003) , blz. 4ff..
- ^ Westbrook (2003) , p. 21.
- ^ Bertman (2003) , p. 71.
- ^ Kraus (1960) , blz. 295-296; Roth (1995b) , p. 13.
- ^ Roth (1995a) , p. 145.
- ^ Roth (1995b) , p. 19.
- ^ Ziolkowski (2012) , p. 25.
- ^ Horowitz, Oshima & Vukosavović (2012) .
- ^ Wright (2009) , hoofdstuk 8.
- ^ Wright (2009) , p. 3.
- ^ Van De Mieroop (2016) , p. 152.
- ^ Wright (2009) , p. vii.
- ^ Barton (1916) , blz. 340.
- ^ Thomas (1958) , blz. 28.
- ^ Van De Mieroop (2016) , blz. 152-153.
- ^ Van De Mieroop (2016) , blz. 153-154.
- ^ Equitable Trust Company (1910) ; Jenkins (1905) ; Driver & Miles (1952) , p. 57; Van De Mieroop (2016) , p. 154.
- ^ Johns (1903b) , p. 258; Driver & Miles (1952) , p. 57.
- ^ Hammurabi (1903). Vertaald door Sommer, Otto. "Code van Hammurabi, koning van Babylon" . Verslagen van het verleden . Washington, DC : Records van de Past Exploration Society . 2 (3): 86 . Ontvangen 20 juni 2021 .
238. Als een schipper wrak ... geld aan de eigenaar.
- ^ Hammurabi (1904). "Code van Hammurabi, koning van Babylon" (PDF) . Vrijheidsfonds . Vertaald door Harper, Robert Francis (2e ed.). Chicago : Universiteit van Chicago Press . P. 85 . Ontvangen 20 juni 2021 .
§238.
Als een bootsman zinkt... de helft van zijn waarde.
- ^ Hammurabi (1910). "Code van Hammurabi, koning van Babylon" . Avalon-project . Vertaald door King, Leonard William. New Haven, CT : Yale Law School . Ontvangen 20 juni 2021 .
238. Als een zeeman wrak ... zijn waarde in geld.
- ^ "Het burgerlijk recht, deel I, de meningen van Julius Paulus, boek II" . Grondwet.org . Vertaald door Scott, SP Central Trust Company. 1932 . Ontvangen 16 juni 2021 .
TITEL VII.
OP DE LEX RHODIA.
De
Lex Rhodia stelt
dat als koopwaar overboord wordt gegooid met het doel een schip lichter te maken, het verlies wordt goedgemaakt door de beoordeling van alles wat in het belang van iedereen is gemaakt.
- ^ a B De documentaire geschiedenis van verzekeringen, 1000 BC - 1875 AD Newark, NJ : Prudential Press . 1915. blz. 5-6 . Ontvangen 15 juni 2021 .
- ^ "Duhaime's Timetable of World Legal History" . Duhaime's Law Dictionary . Ontvangen 9 april 2016 .
- ^ Verenigde Naties (1985) ; Schwartz (1993) ; schrijver873 (2011) ; Internationaal Gerechtshof (2014) ; Rattini (2019) ; Scharping (2020) ; Verenigde Naties (nd) ; Louvre (zd) ; Hammurabi Mensenrechtenorganisatie (nd) .
- ^ Verenigde Naties (1985) ; Verenigde Naties (nd) .
- ^ Hammurabi Mensenrechtenorganisatie (nd) .
- ^ Civilopedia (nd) .
- ^ Harper (1904) , blz. 2.
- ^ Roth (1995a) , p. 76; CDLI (2019) .
- ^ Muziek & NIEUW (2018) .
- ^ Kernexplosie (2020) .
- ^ Architect van het Capitool (nd) .
- ^ Verenigde Naties (nd) .
- ^ Internationaal Gerechtshof (2014) .
- ^ Majdfar (nd) .
- ^ Bewegwijzering (nd) .
- ^ Oosters Instituut (nd) .
- ^ Penn Museum (nd) .
- ^ Stark & McNeill (2016) , p. 18.
- ^ Corban Universiteit (nd) .
Bronnen
Boeken en tijdschriften
- Alkadry, Mohamad G. (2002-2003). "Bureaucratie: die van Weber of Hammurabi? Ideaal of oud?" . Openbaar bestuur Kwartaal . 26 (3/4): 317-345. JSTOR 41288176 .
- Barton, George A. (1916). Archeologie en de Bijbel . Philadelphia, PA : Amerikaanse zondagsschoolunie . OCLC 38608139 .
- Bertman, Stefan (2003). Handbook to Life in Ancient Mesopotamië (geïllustreerd red.). Oxford, Engeland : Oxford University Press . ISBN 0195183649.
- Zwart, Jeremy ; Groen, Anthony (1998). Goden, demonen en symbolen van het oude Mesopotamië: een geïllustreerd woordenboek . Geïllustreerd door Tessa Rickards (2e ed.). Londen, Engeland : British Museum Press . ISBN 0714117056.
- Bonfante, Pietro (1903). Le leggi di Hammurabi re di Babilonia (a. 2285-2242 a. C.) con prefazione e note . Milaan, Italië : Società Editrice Libraria. OCLC 458622280 .
- Bottéro, Jean (1992). Mesopotamië: schrijven, redeneren en de goden . Vertaald door Bahrani, Zainab ; Van de Mieroop, Marc . Chicago, IL : University of Chicago Press . ISBN 0226067262.
- Borsten, James H. (1916). Ancient Times: Een geschiedenis van de vroege wereld. Een inleiding tot de studie van de oude geschiedenis en de loopbaan van de vroege mens (PDF) . vol. 1. Boston, MA : Ginn en Bedrijf . OCLC 819692479 .
- Charpin, Dominique (2010). Schrijven, wet en koningschap in Oud-Babylonisch Mesopotamië . Vertaald door Todd, Jane M. Chicago, IL : University of Chicago Press . ISBN 9780226101583.
- Davies, William W. (1905). De codes van Hammurabi en Mozes . Cincinnati, OH : Jennings & Graham. ISBN 9781594621437.
- Bestuurder, Godfrey R .; Mijl, John C. (1952). De Babylonische wetten: bewerkt met vertaling en commentaar . vol. 1: Juridisch commentaar. Oxford, Engeland : Clarendon Press . ISBN 9781556352294. OCLC 493362814 .
- Edwards, Chilperic (1921). De Hammurabi-code en de Sinaïtische wetgeving (3e ed.). Londen, Engeland : Watts & Co. OCLC 1057941378 .
- Elsen-Novák, Gabriele; Novák, Mirko (2006). "Der "König der Gerechtigkeit": Zur Ikonologie und Teleologie des 'Codex' Ḫammurapi" (PDF) . Bagdader Mitteilungen . 37 : 131-155.
- Equitable Trust Company (1910). Wetten van afkomst en erfelijkheid, oud en modern: een vergelijking van het wetboek van Hammurabi (Babylon 2250 voor Christus) met de huidige wet van Illinois . Chicago, IL . OCLC 12714901 .
- Everts, William W. (1920). "De wetten van Mozes en van Hammurabi" . Review en Exposant . 17 (1): 37-50. doi : 10.1177/003463732001700104 . S2CID 147308826 .
- Finkelstein, JJ (1961). "Ammiṣaduqa's Edict en de Babylonische "Wetcodes"" (PDF) . Journal of spijkerschriftstudies . 15 (3): 91-104. doi : 10.2307/1359019 . JSTOR 1359019 . S2CID 159897894 .
- George, Andrew R. (2005). "Op zoek naar de é. dub. ba. a: De oude Mesopotamische school in literatuur en realiteit". In Sefati, Yitzhak (red.). "Een ervaren schrijver die niets verwaarloost". Oude Nabije Oosten Studies ter ere van Jacob Klein . Bethesda, MD : CDL Press. blz. 127-137. ISBN 1883053838.
- Guinan, Ann (2014). "Wetten en voortekenen: voorzijde en inverse". In Fincke, Jeanette C. (red.). Waarzeggerij in het oude Nabije Oosten: een workshop over waarzeggerij uitgevoerd tijdens de 54e Rencontre Assyriologique Internationale, Würzburg, 2008 . Winona Lake, IN : Eisenbrauns . blz. 105-121. ISBN 9781575063010.
- Harper, Robert F. (1904). De code van Hammurabi, koning van Babylon: ongeveer 2250 voor Christus Chicago, IL : University of Chicago Press . ISBN 9781584770039.
- Horne, Charles F. (1915). "Invoering". In Horne, Charles F .; King, Leonard W. (red.). De code van Hammurabi . ISBN 9781517169084.
- Horowitz, Wayne ; Oshima, Takayoshi; Vukosavović, Filip (2012). "Hazor 18: Fragmenten van een spijkerschrift Law Collection van Hazor" (PDF) . Israël Exploration Journal . 62 (2): 158-176. JSTOR 43855622 .
- Huehnergard, John (2011). Een grammatica van het Akkadisch . Harvard Semitische Studies (45) (3e ed.). Winona Lake, IN : Eisenbrauns . ISBN 9781575069418.
- Jenkins, Owen B. (1905). "The Code of Hammurabi, in vergelijking met de Amerikaanse wet" . Amerikaans recht recensie . 39 : 330-341.
- Johns, Claude HW (1903a). Het oudste wetboek ter wereld . Edinburgh, Schotland : T. & T. Clark . OCLC 958731791 .
- Johns, Claude HW (1903b). "De code van Hammurabi" . De Expositietijden . 14 (6): 257-258. doi : 10.1177/001452460301400604 . S2CID 170581793 .
- Johns, Claude HW (1904). Babylonische en Assyrische wetten, contracten en brieven . New York, NY : De zonen van Charles Scribner . ISBN 9781112116025.
- Johns, Claude Hermann Walter (1911). . In Chisholm, Hugh (red.). Encyclopedie Britannica . vol. 3 (11e ed.). Cambridge University Press. blz. 116 volgende.
- Johns, Claude HW (1914). De relaties tussen de wetten van Babylonië en de wetten van de Hebreeuwse volkeren (The Schweich Lectures, 1912) . Londen, Engeland : British Academy . OCLC 314669237 .
- Klein, Jacob (2007). "Een verzameling modelrechtszaken uit het oude Babylonische Nippur (CBS 11324)" . Zeitschrift für Assyriologie en Vorderasiatische Archaologie . 97 : 1–25. doi : 10.1515/ZA.2007.001 . S2CID 162242851 .
- Kramer, Samuel N. (1988). Geschiedenis begint bij Sumer: Negenendertig primeurs in de opgetekende geschiedenis . Philadelphia, PA : University of Pennsylvania Press . ISBN 0812212762.
- Kraus, Fritz R. (1960). "Ein zentrales Problem des altmesopotamischen Rechtes: Was ist der Codex Hammurabi?" . Genave . 8 : 283-296.
- Meek, Theophile J. (1958). "De code van Hammurabi". In Pritchard, James B. (red.). Het oude Nabije Oosten . vol. 1: Een bloemlezing van teksten en afbeeldingen. Princeton, NJ : Princeton University Press . blz. 138-167. ISBN 0691002002.
- Noord, Robert (1993). "Abraham". In Metzger, Bruce M .; Coogan, Michael D. (red.). De Oxford Companion to the Bible . Oxford, Engeland : Oxford University Press . blz. 3-5. ISBN 0195046455.
- Oppenheim, A. Leo (1977). Reiner, Erica (red.). Ancient Mesopotamië: Portret van een dode beschaving (herziene red.). Chicago, IL : University of Chicago Press . ISBN 0226631877.
- Oppenheim, A. Leo ; Reiner, Erica , eds. (1959). Chicago Assyrisch woordenboek . vol. D. Chicago, IL : University of Chicago Press . ISBN 9780918986092.
- Peer, John (2016). "Hammurabi's Code: een primaire datum in de samengevoegde beroepen van geneeskunde en recht" . Medisch-juridisch tijdschrift . 84 (3): 125-131. doi : 10.1177/0025817216646038 . PMID 27151189 . S2CID 206425860 .
- Pfeifer, Guido (2011). "Gerechtelijke autoriteit in verlicht perspectief: rechters in de oud-Babylonische periode" . Forum Historiae Iuris . Erste europäische Internetzeitschrift für Rechtsgeschichte .
- Prins, John D. (1904). "Review: De code van Hammurabi" . The American Journal of Theology . 8 (3): 601-609. doi : 10.1086/478479 . JSTOR 3153895 .
- Richardson, Mervyn ER (2004). De wetten van Hammurabi: tekst, vertaling en woordenlijst . Londen, Engeland : T. & T. Clark . ISBN 9780567081582.
- Rositani, Annunziata (2017). "Werk en lonen in de code van Hammurabi" . Egitto en Vicino Oriente . 40 : 47-72. JSTOR 26490822 .
- Roth, Martha T. (1995a). Rechtscollecties uit Mesopotamië en Klein-Azië . Atlanta, GA : Society of Biblical Literature . ISBN 9780788501043.
- Roth, Martha T. (1995b). "Mesopotamische juridische tradities en de wetten van Hammurabi" . Chicago-Kent Law Review . 71 (1): 13-39.
- Roth, Martha (2001). "Het lezen van Mesopotamische rechtszaken PBS 5 100: een kwestie van afstamming" (PDF) . Tijdschrift voor de economische en sociale geschiedenis van het Oosten . 44 (3): 243–292. doi : 10.1163/156852001320123092 . JSTOR 3632353 .
- Saggs, Henry WF (1965). Het dagelijks leven in Babylonië en Assyrië (PDF) . Geïllustreerd door Helen N. Fairfield. Londen, Engeland : BT Batsford . ISBN 978-0713416640.
- Sampey, John R. (1904a). "De Code van Hammurabi en de wetten van Mozes. I" . Baptist Review en Exposant . 1 (1): 97-107. doi : 10.1177/003463730400100109 . S2CID 201274574 .
- Sampey, John R. (1904b). "De Code van Hammurabi en de wetten van Mozes. II" . Baptist Review en Exposant . 1 (2): 233–243. doi : 10.1177/003463730400100207 . S2CID 220709977 .
- Scheil, Jean Vincent (1902). Mémoires de la Délégation en Perse . vol. 4: Teksten élamites-sémitiques. Parijs, Frankrijk : Ernest Leroux. ISBN 9780483463967.
- Slanski, Kathryn E. (2012). "De wet van Hammurabi en zijn publiek" . Yale Journal of Law en de geesteswetenschappen . 24 (1): 97-110.
- Souvay, Charles (1910). "Hammurabi" . De Katholieke Encyclopedie . New York, NY : Robert Appleton Company .
- Thomas, David W. (1958). Documenten uit de tijd van het Oude Testament . Edinburgh, Schotland : Thomas Nelson en zonen . ISBN 980061300851.
- Van Buren, E. Douglas (1943). "Met betrekking tot de gehoornde muts van de Mesopotamische goden" (PDF) . Orientalie . NOVA. 12 : 318-327. JSTOR 43582782 .
- Van De Mieroop, Marc (2005). Van De Mieroop, Marc (red.). Koning Hammurabi van Babylon: een biografie . Blackwell oude levens. Oxford, Engeland : Wiley-Blackwell . doi : 10.1002/9780470696095 . ISBN 9781405126595.
- Van De Mieroop, Marc (2007). Een geschiedenis van het oude Nabije Oosten ca. 3000 – 323 voor Christus (2e ed.). Oxford, Engeland : Wiley-Blackwell . ISBN 9781405149105.
- Van De Mieroop, Marc (2016). Filosofie voor de Grieken: het streven naar waarheid in het oude Babylonië . Princeton, NJ : Princeton University Press . ISBN 9780691176352. JSTOR j.ctt1h4mhtb .
- von Soden, Wolfram (1936). " Leistung und Grenze sumerischer und babylonischer Wissenschaft ". Die Welt Als Geschichte . 2 : 411-505, 509-557.
- von Soden, Wolfram , uitg. (1972). Akkadisches Handwörterbuch . vol. 2. Wiesbaden, Duitsland : Harrassowitz . ISBN 9783447014717.
- von Soden, Wolfram (1994). The Ancient Orient: een inleiding tot de studie van het oude Nabije Oosten . Vertaald door Schley, Donald G. Grand Rapids, MI : Eerdmans . ISBN 9780802801425.
- Wells, Herbert G. (1920). De schets van de geschiedenis . vol. 1. New York, NY : The Macmillan Company . OCLC 867104710 .
- Westbrook, Raymond (2003). "Inleiding: het karakter van het oude Nabije Oosten Law" . In Westbrook, Raymond (red.). Een geschiedenis van de oude wetten van het Nabije Oosten (2 delen): delen 1 en 2 . Leiden, Nederland : Uitgeverij Brill . ISBN 9004129952.
- Winckler, Hugo (1902). Die Gesetze Hammurabis, Königs von Babylon um 2250 v. Chr . Leipzig, Duitsland : JC Hinrichs. ISBN 0274823098.
- Wohl, Howard (1968). "Naar een definitie van muškênum" . Journal of Ancient Near Eastern Studies . 1 (1): 5-10.
- Wright, David P. (2009). Gods wet uitvinden: hoe de verbondscode van de Bijbel de wetten van Hammurabi gebruikte en herzien . Oxford, Engeland : Oxford University Press . ISBN 9780195304756.
- Yaron, Reuven (2013). "Review: Martha T. Roth, Law Collections uit Mesopotamië en Klein-Azië, met een bijdrage van Harry A. Hoffner Jr., hg. von Piotr Michalowski, 2. Aufl" . Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte: Romanistische Abteilung . 116 (1): 580-582. doi : 10.7767/zrgra.1999.116.1.580 . S2CID 163878444 .
- Ziolkowski, Theodore (2012). Gilgamesj onder ons: moderne ontmoetingen met het oude epos . Ithaca, NY : Cornell University Press . ISBN 9780801450358.
internet
- Architect van het Capitool (nd). "Hammurabi, Reliëfportret" . aoc.gov . Architect van het Capitool . Ontvangen 17 februari 2021 .
- CDLI (10 december 2019). "RIME 4.03.06.add21 (Wetten van Hammurapi) composiet" . cdli.ucla.edu . Ontvangen 15 maart 2021 .
- Civilopedia (zn). "Hammurabi" . civilopedia.net . Take Two Interactief . Ontvangen 21 maart 2021 .
- Corban Universiteit (nd). "Prewitt-Allen Archeologisch Museum" . corban.edu . Corban-universiteit . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Hammurabi Mensenrechtenorganisatie (nd). "Organisatiedefinitie" . hhro.org . Hammurabi Mensenrechtenorganisatie . Ontvangen 20 maart 2021 .
- Internationaal Gerechtshof (29 april 2014). "Onthulling van een stele met het Wetboek van Hammurabi op de zetel van het Internationaal Gerechtshof" (PDF) (Persbericht). Internationaal Gerechtshof . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Louvre (zd). "Wetboek van Hammurabi, koning van Babylon" . louvre.fr . Louvre , Ministerie van Oudheden uit het Nabije Oosten: Mesopotamië. Gearchiveerd van het origineel op 5 december 2020 . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Majdfar, Ali (nd). "PERZIE, het OUDE IRAN" . pbase.com/k_amj . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Muziek&NIEUW (2018). "Miss Hammurabi (originele televisiesoundtrack)" . muziek.apple.com . Apple-muziek . Ontvangen 20 maart 2021 .
- Kernexplosie (2020). "Titanen van de schepping" . muziek.apple.com . Apple-muziek . Ontvangen 6 mei 2021 .
- Oosters Instituut (nd). "Stele (gegoten)" . oi-db.uchicago.edu . Universiteit van Chicago Oriental Institute . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Penn Museum (nd). "Wetboek van Hammurabi" . penn.museum . Penn Museum . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Rattini, Kristin Baird (22 april 2019). "Wie was Hammurabi?" . nationalgeographic.com . National Geographic . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Renger, Johannes M. (27 maart 2020). "Hammurabi" . Encyclopædia Britannica (online red.). Encyclopedie Britannica .
- Scharping, Nathaniel (1 december 2020). "Hoe de oude code van Hammurabi een samenleving onthult die zowel vergelijkbaar als vreemd is voor de onze" . ontdekmagazine.com . Ontdek Tijdschrift . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Schwartz, Amy E. (15 april 1993). "Het Louvre en de wetgever" . De Washington Post . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Stark, Julie; McNeill, Heather, eds. (2016). Nieuwsbrief (PDF) . kumc.edu . Kansas City, KS : University of Kansas Medical Center. Gearchiveerd van het origineel (PDF) op 7 augustus 2021.
- Verenigde Naties (nd). "Replica van de codes van Hammurabi" . un.org . Verenigde Naties . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Verenigde Naties (1 augustus 1985). "Gift van Irak aan de Verenigde Naties" . unmultimedia.org . Verenigde Naties . Ontvangen 16 februari 2021 .
- Bewegwijzering (nd). "Code van Hammurabi - Pergamon Museum, Berlijn, Duitsland" . bewegwijzering.com . Bewegwijzering . Ontvangen 16 februari 2021 .
- writer873 (4 oktober 2011). "Hammurabi's Code: Babylonische wet in steen gebeiteld" . Wereldgeschiedenis encyclopedie . Ontvangen 16 februari 2021 .
Externe links
- Eerste Babylonische Rijk
- Wettelijke codes
- Jurisprudentie
- Rechtsgeschiedenis
- rechtsvergelijking
- Oude wet in het Nabije Oosten
- Oude steles in het Nabije Oosten
- 18e-eeuwse voor Christus steles
- Akkadische inscripties
- Bronstijd literatuur
- Babylonië
- Babylon
- Susan
- Irak
- Iran
- 1901 archeologische ontdekkingen
- 1901 in Iran
- Archeologische vondsten in Iran
- Oudheden van het Louvre in het Nabije Oosten en het Midden-Oosten
- Hammurabi